Skopiowane z Onet.wiem:
Jan Szczepanik - polski Edison
Nazwisko Szczepanik większości z nas kojarzy się ze znanym piosenkarzem. Niewielu słyszało o Janie Szczepaniku, polskim wynalazcy nazywanym polskim Edisonem i Leonardem da Vinci. A szkoda, bo był on autorem kilkudziesięciu wynalazków i kilkuset patentów technicznych.
Jan Szczepanik
Opracował kamizelkę kuloodporną, telektroskop, urządzenie usprawniające pracę tkaczy i barwną fotografię. Tych pomysłów i wynalazków było zresztą o wiele więcej, rzecz niecodzienna zważywszy na to, że Szczepanik był samoukiem.
Wynalazca i konstruktor, cieszący się większą popularnością na świecie niż w swoim rodzinnym kraju, przyszedł na świat w 1872 roku Rudnikach leżących na terenie dzisiejszej Ukrainy, w chłopskiej rodzinie. Wychowywany był przez matkę, dziadków i ciotkę Salomeę. Po ukończeniu Seminarium Nauczycielskiego w Krakowie pracował jako
Dla tkaczy
Przebywając w Krakowie skonstruował urządzenie ułatwiające pracę tkaczom, twórcom dywanów i gobelinów. Do tej pory bowiem rzemieślnicy spędzali długie godziny na tworzenie tzw. patronów czyli schematów obrazów, które miały wypełniać gobelin. Urządzenie Szczepanika przenosiło obrazek na patron metodą fotoelektryczną. Metodę tę opatentował w Wielkiej Brytanii. Techniką opracowaną przez Szczepanika sporządzono m.in. jedwabny portret amerykańskiego pisarza i podróżnika Marka Twaina, który zafascynowany wynalazcą kilkukrotnie odwiedził go w jego pracowni. Utkany przez Szczepanika portret pisarza zaprezentowało angielskie wydawnictwo "Penrose's Pictorial Annual" z komentarzem: "aby z wzoru otrzymać tkaninę starą metodą, wykonawca zużywa na to około pięciu tygodni czasu i kosztuje to 16 funtów szterlingów. Tymczasem według systemu Szczepanika wykonuje się go w przeciągu pół godziny i kosztuje około 15 szelingów". Mark Twain zamierzał zresztą kupić patent Polaka i wdrożyć go do produkcji w Stanach Zjednoczonych. Ostatecznie tego nie uczynił, odwiedziony od pomysłu przez swego doradcę, który sądził, że wynalazek nie zdobędzie zainteresowania za oceanem.
Telektroskop
W 1897 roku wpadł na pomysł telektroskopu czyli prototypu dzisiejszej
Barwne fotografie
Pod koniec XIX wieku opracował również metodę wytwarzania błon fotograficznych do fotografii barwnej, udoskonalonej w latach 1902-1903 wynalezieniem filtra i rastra wielobarwnego. Pierwszą zachowaną fotografią barwną były "Maki" z 1903 roku. Wynalazł też kolorymetr (aparat do pomiaru natężenia barw). Osiągnięcia Szczepanika w dziedzinie fotografii wykorzystały w latach 30. minionego wieku firmy Kodak i Agfa, produkując wynalezione przez niego materiały fotograficzne. W tym przypadku jak i w innych, Polak nie potrafił zadbać o skomercjalizowanie owoców swojej pracy. Joseph Maria Eder, austriacki historyk fotografii napisał o nim: Szczepanik jest jednym z największych wynalazców wśród Polaków.
Jeśli nie pieniędzy, to przynajmniej rozgłosu przysporzyła Szczepanikowi jego praca. I to do tego stopnia, że Galicyjskie Towarzystwo Akcyjne zwróciło się do cesarza Franciszka Józefa z prośbą o zwolnienie go z obowiązku odbycia
Autor: Emilia Kunikowska
Prawdziwy promotor współczesnej elektroniki
OdpowiedzUsuń